۸ زبان برنام نویسی پرکاربرد معرفی انواع زبانهای برنامه نویسی

این زبان‌ها ممکن است برای نوشتن اپلیکیشن‌های خاصی ایجاد شده باشد یا اینکه بتوان با آن‌ها‌ انواع مختلفی از نرم‌افزارها را توسعه داد. افراد مشتاق به برنامه‌نویسی با مطالعه مفاهیم یک زبان، آن را یاد گرفته و با نوشتن سورس کد برنامه خود در کد ادیتور، آن را در عمل به‌کار می‌گیرند. هدف شما می‌تواند به‌طور مثال، ساخت اپلیکیشن‌های موبایل، وب‌اپلیکیشن و طراحی وب‌سایت‌ها باشد یا اینکه بخواهید ربات‌ها، دستگاه‌های اینترنت اشیا، اپلیکیشن‌های هوش مصنوعی و غیره را برنامه‌نویسی کنید. زبانی همه کاره برای حوزه گسترده‌ای از کاربردها مانند توسعه وب، نرم افزارهای کاربردی و تجاری، تحلیل داده، هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و اتوماسیون استفاده می‌گردد. برای افرادی از سنین کم و کسانی که می‌خواهند حرفه توسعه یا مهندسی نرم‌افزار را برگزینند، فراگیری پایتون بهترین انتخاب برای شروع یادگیری برنامه‌نویسی می‌باشد.

ساختار نوشتاری این زبان برنامه نویسی نسبتاً ساده است و به راحتی می‌توان آن را یاد گرفت. مهارت‌های زبان برنامه نویسی «Bash» در درجه اول برای مدیریت یونیکس و لینوکس مورد استفاده قرار می‌گیرد، همچنین این برنامه نویسی زمانی نیاز است که لازم به نوشتن اسکریپ برای پلتفرم یونیکس و لینوکس باشد. این زبان در گذشته در زمینه هوش مصنوعی مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما امروزه زبان های برنامه نویسی دیگری از جمله پایتون جایگزین آن شده‌اند. زبان برنامه نویسی پرولاگ (Logic Programming | Prolog) یک زبان اعلانی (Declarative Language) به شمار می‌رود که بر اساس نظریه‌های ریاضی و منطقی نسبتاً پیشرفته ایجاد شده و برای سیستم‌های پیچیده استفاده می‌شود. یادگیری و خواندن ساختار نوشتاری زبان برنامه نویسی «Prolog» دشوار است و فقط برنامه نویسانی از این زبان استفاده می‌کنند که در زمینه کاری خود مجبور به استفاده از آن هستند. زبان برنامه نویسی لوآ «Lua»، زمانی که سیاست‌های تجاری، خرید نرم افزار دارای مجوز را از سایر نقاط جهان بسیار گران می‌کرد، بر حسب ضرورت در کشور برزیل طراحی و توسعه یافت.

شرکت‌هایی نظیر پیام رسان تلگرام، MySQL Server، اپل از C و ++C استفاده می کنند. توسعه بازی‌هایی مانند وارکرافت، کانتراستریک، استارکرافت و همچنین موتورهای بازی‌سازی مثل Unreal Engine و کنسول‌هایی مانند ایکس باکس، نینتندو سوییچ و پلی استیشن نیز از آن‌ها بهره می‌برند. وجود منابع آموزشی فراوان و جامعه کاربری فعال، یادگیری جاوا اسکریپت را ساده‌تر می‌کند. علاوه بر این، می‌توانید با استفاده از فریم‌ورک‌های محبوبی مانند React، Angular و Vue.js مهارت‌های خود را گسترش دهید. در نگاه کلی، زبان‌های برنامه‌نویسی به مثال‌های برنامه‌نویسی و یک دسته‌بندی بر اساس محدودهٔ استفاده تقسیم می‌شوند.

یعنی تعداد شرکت‌ها و کارفرمایانی که آن مهارت خاص را لازم دارند، به‌نسبت کمتر است. ارلنگ همچنین با داشتن قابلیت‌های برنامه نویسی شی گرا، متاپروگرامینگ و جبری، امکان ایجاد کد‌های مدرن و کارآمد را فراهم می‌کند. بر اساس گزارش Stack Overflow، ارلنگ در سال 2023 با 1.4 درصد رای، به عنوان یکی از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه نویسی انتخاب شده است. اسمبلی برای ساخت سیستم‌های عامل، درایور‌ها، بازی‌ها و نرم افزارهایی که نیاز به کارایی بالا دارند، مناسب است. اسمبلی همچنین با داشتن قابلیت‌های برنامه نویسی شی گرا، تابعی و متاپروگرامینگ، امکان ایجاد کد‌های خلاقانه و کارآمد را فراهم می‌کند. بر اساس گزارش TIOBE، اسمبلی در سال 2023 با 0.9 درصد شاخص، به عنوان یکی از پراستفاده‌ترین زبان‌های برنامه نویسی رتبه شانزدهم را دارد.

جاوا اسکریپت به عنوان یکی از پرطرفدارترین زبان‌های برنامه‌نویسی در سطح جهانی شناخته می‌شود. این زبان به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که وب‌سایت‌های تعاملی و جذاب ایجاد کنند. طبق داده‌های اخیر Stack Overflow، جاوا اسکریپت یکی از درخواست‌شدنی‌ترین زبان‌ها در حوزه برنامه‌نویسی است. بیش از 97 درصد از وب‌سایت‌ها از جاوا اسکریپت در سمت کاربر استفاده می‌کنند و 72 درصد از شرکت‌ها به دنبال استخدام توسعه‌دهندگان جاوا اسکریپت هستند. زبان‌های برنامه‌نویسی برای ایجاد نرم‌افزارهای مختلف، از جمله بازی‌ها، اپلیکیشن‌های موبایل، وب‌سایت‌ها و سایر برنامه‌ها استفاده می‌شوند. برای هر کاربرد خاصی، زبان‌های برنامه نویسی مخصوصی وجود دارند که بر اساس ویژگی‌ها و قابلیت‌های خود انتخاب می‌شوند.

دسته دیگری از زبان‌های برنامه‌نویسی هستند که برای کارکردن در حوزه‌های هوش مصنوعی، تحلیل داده، علم داده، یادگیری ماشین  و مواردی از این قبیل کاربرد دارند. خیر، چیزی به نام بهترین زبان برنامه نویسی وجود ندارد و زبانی از همه بهتر است که بتواند نیاز هایی که شما از آن زبان انتظار دارید را برآورده سازد و به آنها پاسخ دهد. احتمال دارد که اسم این زبان برنامه نویسی را در حوزه موبایل بسیار شنیده باشید که بی شک یک انتخاب بی نظیر برای توسعه اپلیکیشن های موبایل به صورت Native می باشد. از این زبان برنامه نویسی برای توسعه نرم افزار های موبایل (اندروید) ، توسعه وب، توسعه بک اند و دسکتاپ استفاده کنید و طعم شیرین توسعه سریع و ساده را بچشید. با زبان برنامه نویسی کاتلین، کدنویسی کمتر را در کنار توسعه کراس پلتفرم تجربه کنید. اگر شما نیز به کار در این زمینه علاقه‌مند هستید، این مقاله می‌تواند نخستین قدم شما به دنیای برنامه‌نویسی باشد.

C#‎ یکی از بهترین زبان های برنامه نویسی برای بازی‌سازی است و با بسیاری از پلتفرم‌های توسعه بازی سازگاری دارد. مایکروسافت C#‎، زبانی شی‌گرا و همه‌منظوره است که در سال ۲۰۰۰ میلادی به‌وسیله آقای «هایسلبرگ» ساخته شد. سی‌شارپ از «ایمنی نوع» (Type-Safe) پشتیبانی کرده و خطایابی کدهای آن به نسبت ساده است. شرکت وب رمز در سال ۱۳۸۱ با موضوع ارائه خدمات وب و فناوری اطلاعات تاسیس شد. برای بسیاری از برنامه‌نویسان، استفاده از یک رویکرد ترکیبی که شامل منابع فارسی و انگلیسی باشد، بهترین راهکار در مسیر موفقیت است. این روش به شما این امکان را می‌دهدد تا مزایای هر دو نوع منبع را در مسیر یادگیری خود به کار بگیرید و از نقاط قوت هر کدام بهره‌مند شوید.

علاوه بر این، زبان «لاتک» (LaTeX) که اکثراً برای ساختاردهی سندها از آن استفاده می‌شود (و کارکردی مشابه برنامه Word دارد) نیز یکی از زبان‌های Turing Complete به حساب می‌آید. به بیان ساده، زبان برنامه نویسی نوعی زبان نوشتاری است که به وسیله آن می‌توان برای کامپیوترها مشخص کرد که چه کاری را باید انجام دهند. دلیل اهمیت بسیار زیاد زبان‌های برنامه نویسی این است که انسان تنها با استفاده از یک زبان برنامه نویسی می‌تواند کامپیوترها را هدایت کند تا در نهایت بتوان وظایف تکراری را به کامپیوترها واگذار کرد. البته امروزه کاربرد و اهمیت سیستم‌های کامپیوتری بسیار فراتر از انجام وظایف تکراری است و با استفاده از زبان‌های برنامه نویسی می‌توان کارهای بسیار بیش‌تری انجام داد. با توجه به اهمیت روزافزون زبان‌های برنامه نویسی، در این مقاله به‌طور جامع به این سوال پاسخ داده شده است که زبان برنامه نویسی چیست و کلیه موارد مهم مربوط به آن شرح داده شده‌اند.

یکی از دلایل تعداد زیاد زبان‌های برنامه نویسی این است که تکنولوژی همیشه در حال تغییر و پیشرفت است. با ظهور و توسعه تکنولوژی‌های جدید، نیازها و مشکلات جدیدی نیز پیش می‌آیند که ممکن است زبان‌های قدیمی نتوانند برای آن‌ها راه‌حلی ارائه دهند. زبان‌های برنامه نویسی منطقی به زبان‌هایی گفته می‌شوند که بر اساس تعریف و استنتاج منطقی از حقایق و قوانین، به وجود آمده‌اند. در این زبان‌ها، برنامه نویس باید مسئله را به صورت مجموعه‌ای از حقایق و قوانین بیان کند و سپس از مفسر بخواهد که پاسخ را با استفاده از منطق بیابد. زبان برنامه‌نویسی ابزاری است که این امکان را فراهم میکند که دستورالعمل‌های لازم برای تعامل با کامپیوتر را بنویسند.

با وجود اینکه Java در آن موقع، زبان برنامه‌نویسی بسیار محبوبی بود، JS به‌عنوان برادر کوچکتر جاوا معرفی می‌شد. استفاده از زبان برنامه‌نویسی پایتون در حوزه‌های «یادگیری ماشین» (Machine Learning) و «یادگیری عمیق» (Deep Learning) بسیار رایج است و کتابخانه‌های متعدد و نیرومندی را در این زمینه‌ها برایمان فراهم می‌کند. در فرایند آشنایی با بهترین زبان برنامه نویسی برای شروع، لازم است تا با تقسیم‌بندی زبان‌ها به‌صورت زیر، آشنایی داشته باشیم. و بسیاری سوالات دیگر که برای انتخاب بهترین زبان برنامه نویسی برای شروع می‌بایست پاسخی برای آن‌ها بیابیم. ولی از آنجا که ممکن است هر کدام از این دو نیازمند بررسی‌های جداگانه‌ای باشد، پس از توضیح مختصرشان، در مورد دسته‌بندی سوم یعنی انواع سطح‌های زبان‌های برنامه‌نویسی صحبت می‌کنیم.

به طوری که از بارزترین خصوصیت Rust جلوگیری از خطرها و سوء استفاده‌های امنیتی می‌باشد. پشتیبانی این زبان توسط موزیلا و سامسونگ انجام می‌گردد و به عنوان یک زبان برنامه‌نویسی به‌روز محسوب می‌گردد. شرکت‌های موزیلا، دراپ‌باکس و غیره از Rust برای توسعه برنامه‌های خود استفاده می‌کنند. از آن برای توسعه سیستم عامل iOS، iPadOS، macOS، tvOS، watchOS استفاده می‌شود. این زبان به طور سریع، رسا و امن طراحی شده و جایگزین مناسبی برای زبان‌های مبتنی بر C می‌باشد. سوئیفت برای حل مشکلات زبان قدیمی اپل یعنی Objective-C ایجاد شده و الهام گرفته از زبان‌هایی همچون ++C، پایتون، روبی و غیره می‌باشد.

معمولاً وقتی افراد به این درک می‌رسند که برنامه نویسی چیست ، سعی می‌کنند درک بهتری نیز در مورد مهم‌ترین مفهوم بعدی دنیای برنامه‌نویسی، یعنی انواع زبان های برنامه نویسی پیدا کنند. یک زبان برنامه نویسی مجموعه‌ای از قوانین است که رشته‌ها (یا در زبان‌های برنامه نویسی بصری یا Visual، اجزای گرافیکی) را به کدهای ماشین تبدیل می‌کند تا عملیات مورد نظر در ماشین اجرا شوند. به بیان دقیق‌تر، زبان برنامه نویسی نوعی نظام نشانه‌گذاری نوشتاری (یا گرافیکی) است که برای ارتباط میان انسان و ماشین استفاده می‌شود. زبان‌های برنامه نویسی نوعی «زبان کامپیوتری» (Computer Language) به حساب می‌آیند و در «برنامه نویسی کامپیوتری» برای پیاده‌سازی الگوریتم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. معناشناسی ایستا محدودیت‌هایی بر روی ساختار مجاز متن‌ها تعیین می‌کند که بیان آن‌ها در فرمول دستوری استاندارد مشکل یا غیرممکن است.

Pokemon Go و Super Mario Run جزو بازی‌هایی هستند که با این زبان ساخته شده‌اند. از مهم‌ترین ویژگی‌های این زبان می‌توان به موارد آورده شده در زیر اشاره کرد. همین ویژگی باعث می‌شود تا برای استارت‌آپ‌ها و به‌طور کلی، کسب و کارهایی که بودجه محدودی دارند، گزینه مقرون به صرفه‌ای باشد نسبت به اینکه بخواهند از ابزارهای پولی استفاده کنند. مطلب موجود در این صفحه صرفا یک رپورتاژ آگهی است و تمام محتوای آن توسط سفارش‌دهنده آگهی تهیه شده است. تک دیک هیچ‌گونه مسئولیتی پیرامون این مطلب و محتوای صفحاتی که به آن‌ها در این مطلب لینک داده شده است یا خدمات مرتبط با آن‌ها بر عهده نمی‌گیرد و آن‌ها را تأیید یا رد نمی‌کند. اندازه برنامه ها معمولا در مقایسه با جاوا که رقیب اصلی C # است به طور چشمگیری کاهش می یابد.

سطح یادگیری این زبان برنامه نویسی سخت به حساب می‌آید و یادگیری آن برای داشتن یک شغل بلند مدت و همیشگی مناسب نیست. زبان برنامه نویسی ABAP که سرنامی برای عبارت «Advanced Business Application Programming» است، برای استفاده با سیستم نرم افزار سازمانی شرکت آلمانی «SAP» جهت توسعه گزارش‌ها طراحی شده است. این زبان برنامه نویسی محبوبیت زیادی بین برنامه نویسان ندارد و موقعیت‌های شغلی کمی برای آن موجود است. زبان برنامه نویسی «Dart» در سال ۱۳۹۰ هجری شمسی (۲۰۱۱ میلادی) توسط مهندسین شرکت گوگل ایجاد شد. این زبان برنامه نویسی، یک زبان کامپایل شده با ساختار نوشتاری شبیه به برنامه نویسی «C» است. این زبان از نظر محبوبیت درجه متوسط را دارد و از نظر یادگیری درجه متوسط رو به سخت را داراست.

در سال ۲۰۱۰ زبان برنامه‌نویسی Rust به عنوان یک پروژه شخصی توسط یکی از کارمندان شرکت موزیلا معرفی و منتشر شد. برخی از کلیدواژه‌ها و دستورات زبان برنامه‌نویسی Rust تقریبا مشابه زبان برنامه‌نویسی ++C است؛ تنها تفاوت زبان راست، ویژگی‌های پیشرفته آن مانند ایمنی حافظه است. این زبان‌ها نزدیک به زبان ماشین هستند و برای توسعه سیستم‌های با کارایی بالا استفاده می‌شوند. این زبان‌ها به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهند تا کنترل دقیقی بر منابع سیستم داشته باشند، اما نوشتن کد با آن‌ها زمان‌بر و پیچیده است. یک زبان برنامه نویسی عمومی و محبوب که از پشتیبانی چند پلتفرمی قوی برخوردار است. این زبان دسترسی مستقیم به سیستم عاملی که C و C ++ در آن برتری دارند، ندارد.

کریستال یک زبان برنامه نویسی شی گرا و کامپایلری است که بر پایه روبی ساخته شده است. این زبان با داشتن سینتکس زیبا و خوانا، امکان ایجاد کد‌های ساده و قابل توسعه را فراهم می‌کند. کریستال با داشتن قابلیت‌های برنامه نویسی تابعی، متاپروگرامینگ و همزمانی، امکان ایجاد کد‌های سریع و کارآمد را فراهم می‌کند. لیسپ یک خانواده از زبان‌های برنامه نویسی تابعی و نمادین است که برای هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و تحلیل داده استفاده می‌شوند. این زبان‌ها با داشتن سینتکس و داده‌هایی با ساختار یکسان، امکان ایجاد کد‌های ساده و قابل توسعه را فراهم می‌کنند.

در ادامه بررسی انواع زبان های برنامه نویسی، به شرح زبان برنامه نویسی دلفی و پاسکال شی گرا (Delphi | Object Pascal) پرداخته شده است. ایده‌هایی که از یک زبان برنامه نویسی سرچشمه می‌گیرند، در خانواده‌ای از زبان‌های مرتبط منتشر می‌شوند و سپس ناگهان از شکاف‌های خانوادگی جهش می‌کنند تا در خانواده‌ای کاملاً متفاوت ظاهر شوند. فرآیند پیدایش زبان‌های برنامه نویسی جدید با این واقعیت حتی پیچیده‌تر هم می‌شوند که زبان‌ها را می توان در چندین محور مختلف طبقه‌بندی و دسته‌بندی کرد. جایگاه برخی از زبان‌های برنامه نویسی هم در جایی بین زبان‌های اختصاصی و زبان‌های آزاد قرار می‌گیرد. برای مثال، شرکت اوراکل مالکیت معنوی برخی از بخش‌های زبان برنامه نویسی جاوا را متعلق به خود می‌داند. یا مثلاً زبان برنامه نویسی C#‎ که توسط مایکروسافت ساخته شده است دارای پیاده‌سازی‌های آزاد بسیاری در اکثر بخش‌های سیستم‌ خود است.

C++‎ زبان شی‌گرای قدرتمندی است که امکان توسعه سیستم‌های پیشرفته را برای برنامه‌نویسان فراهم می‌کند. با اینکه هر دوی این زبان‌ها برای برنامه‌نویسی سیستمی به‌کار می‌روند اما کاربردهای مختلفی دارند. زبان C را بیشتر برای سیستم‌های نهفته و برنامه‌های سطح پایین به‌کار می‌برند. در حالی‌که C++‎ را می‌توان برای توسعه انواع اپلیکیشن‌های دسکتاپ و سرور مورد استفاده قرار داد. این زبان توسط آقای «گاسلینگ» در سال ۱۹۹۵ میلادی ساخته شد و برای مدت‌زمانی طولانی یکی از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی دنیا بوده است.

بسیاری از زبان‌های اختصاصی، علی‌رغم ماهیت اختصاصی، به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند. دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، مناقشات بسیاری روی برنامه‌نویسی ساخت یافته به خود دیدند، و اینکه آیا زبان‌های برنامه‌نویسی باید طوری طراحی شوند که آن‌ها را پشتیبانی کنند. در دهه ۱۹۴۰، اولین رایانه‌های دیجیتال که توسط برق تغذیه می‌شدند، ایجاد شدند. اولین زبان برنامه‌نویسی سطح بالا طراحی شده برای رایانه پلان کلکول بود، که بین سال‌های ۱۹۴۵ و ۱۹۴۳ توسط کنراد زوس برای ز۳ آلمان طراحی شد. باید بدانید مهم‌ترین ویژگی‌هایی که زبان C++ را از C متمایز می‌کند، یکی ساختار شی‌گرایی و دیگری استفاده از کلاس است. اولین بار شرکت مایکروسافت این زبان کاربردی را وارد دنیای برنامه‌نویس‌ها کرد.

از لحاظ ساختار نوشتاری، زبان برنامه نویسی #C بسیار شبیه به زبان های برنامه نویسی جاوا، ++C و C است. زبان #C، یک زبان کامپایل شده و شی گرا به حساب می‌آید که با زبان واسط دات نت کامپایل می‌شود. برنامه نویسی جاوا، به برنامه نویسان وعده‌های بسیار و فراتر از مدیریت حافظه داده بود که از جمله آن‌ها می‌توان به قابلیت چند سکویی (Cross-Platform) اشاره کرد. ماشین مجازی جاوا (Java Virtual Machine | JVM) توسط کد بایتی برنامه نویسی جاوا اجرا می‌شود که توسط زبان جاوا کامپایل شده است. استفاده از ماشین مجازی جاوا در اکثر سیستم عامل‌ها مانند لینوکس (Linux)، مک و ویندوز امکان‌پذیر است. این ماشین مجازی همیشه بی‌نقص نیست، اما زمانی که کاری را انجام می‌دهد، یک برنامه نوشته شده با برنامه نویسی جاوا می‌تواند روی هر پلتفرمی اجرا شود که با ماشین مجازی جاوا سازگار است.

زبانی که تقاضای بالایی در بازار کار داشته باشد، می‌تواند به شما کمک کند تا پس از یادگیری آن، به راحتی وارد بازار کار شوید و شغل مناسبی پیدا کنید. زبان‌هایی مانند جاوا و سی‌شارپ به دلیل کاربرد گسترده در صنعت و تقاضای بالا، گزینه‌های مناسبی برای شروع هستند. یک زبان برنامه‌نویسی یک زبان مصنوعی انگلیسی است که برای بیان محاسباتی که توسط یک ماشین (مخصوصاً رایانه) قابل انجام است، طراحی شده است. برخی توسط سند خصوصیات (specification document) تعیین شده‌اند (برای مثال یک استاندارد ISO)، در حالی که برخی دیگر دارای پیاده‌سازی غالبی می‌باشند. (مانند Perl) اولین زبان برنامه‌نویسی به قبل از اختراع رایانه بازمی‌گردد، و برای هدایت رفتار ماشین‌هایی مانند دستگاه‌های نساجی اتوماتیک و نوازنده‌های پیانو به کار می‌رفت.

در ابتدا زبان های سطح پایین مورد بحث قرار می گیرند سپس به زبان های سطح بالا پرداخته می شود. به همین دلیل ،C (و C ++ و سایر مواردی که در ادامه توضیح خواهیم داد) بیشتر به عنوان زبان های سطح متوسط ​​در نظر گرفته می شوند. از بازی‌های محبوب ساخته شده با این زبان می‌توان به پرندگان خشمگین، Age of Conan ،American Girl و Aquaria اشاره کرد. از زبان C++‎ می‌توان در حوزه‌های گوناگونی مانند گرافیک کامپیوتری، پردازش تصویر و محاسبات علمی استفاده کرد. سی‌شارپ نیز در توسعه بازی‌های ۲-بعدی و ۳-بعدی و سایر اپلیکیشن‌ها قابل استفاده است. از نمونه پروژه‌‌هایی که با این زبان ساخته شده می‌توان به Celeste اشاره کرد.

افزون بر این، خوانایی پایین کدها و دیباگ نه‌چندان آسان، نقاط ضعفی برای این زبان محسوب می‌شوند. زبان «راست» را به‌دلیل سینتکس ساده‌ای که دارد می‌توانید به‌راحتی یاد بگیرید. از دیگر خصوصیات این زبان می‌توان به «نوع‌دهی ایستا» و فراهم کردن ایمنی حافظه بدون به‌کارگیری «بازیافت حافظه» یا «Garbage Collection»، اشاره کرد. برنامه‌هایی که با PHP می‌نویسیم روی سرور اجرا شده و یک سند HTML را به‌عنوان خروجی تولید می‌کنند. بنابراین اگر هدف شما فعالیت در بازار داخلی است، می‌توانید بخش عمده یادگیری خود را از منابع فارسی بگذرانید و تنها در بخش‌های تخصصی به منابع انگلیسی مراجعه کنید. اما اگر قصد ورود به بازارهای بین‌المللی دارید، بهتر است پس از یادگیری مبانی، به طور جدی به مطالعه منابع انگلیسی بپردازید و روی تقویت زبان خود تمرکز کنید.

با این حال، آشنایی با C قطعاً به عنوان یک برنامه نویس به شما کمک خواهد کرد. علاوه بر این، این زبان پویا نیز هست و سبک های برنامه نویسی شی گرا، رویه ای و عملکردی را پشتیبانی می کند. پایتون به لطف انعطاف پذیری خود، یکی از پرکاربردترین زبان های برنامه نویسی سطح بالا است که امروزه مورد استفاده قرار می گیرد. شرکت‌هایی نظیر Coursera ،Pinterest ،PostMates و بسیاری از شرکت‌های دیگر، کاتلین را به‌عنوان زبان برنامه‌نویسی خود به‌کار می‌برند. در ادامه، جدولی آورده‌ایم که ویژگی‌های زبان برنامه‌نویسی کاتلین را به‌طور خلاصه بیان کرده است. همان‌طور که مطالعه کردید، هرکدام از این زبان‌های برنامه‌نویسی دارای ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود است.

معمولاً تعداد کمی از این زبان‌ها به اندازه‌ای از محبوبیت دست می‌یابند که مورد استفادهٔ افراد زیادی قرار بگیرند؛ اما برنامه‌نویسهای حرفه‌ای ممکن است در فعالیت حرفه‌ای خود از چندین زبان استفاده کنند. یک زبان برنامه‌نویسی ممکن است با فاکتورهای غیر مرتبط به مثال‌های برنامه‌نویسی دسته‌بندی شود. برای مثال، بیشتر زبان‌های برنامه‌نویسی کلمات کلیدی زبان انگلیسی را استفاده می‌کنند، درحالی‌که تعداد کمی این کار را نمی‌کنند. زبان‌های برنامه‌نویسی اختصاصی معمولاً زبان‌های خاص دامنه یا زبان‌های برنامه‌نویسی داخلی برای یک محصول واحد هستند. برخی از زبان‌های اختصاصی فقط در داخل یک فروشنده استفاده می‌شوند، در حالی که برخی دیگر در دسترس کاربران خارجی است. پیاده‌سازی یک زبان برنامه‌نویسی امکان اجرای آن برنامه را روی پیکربندی مشخصی از سخت‌افزار و نرم‌افزار را فراهم می‌کند.

برای مثال، در برخی از پیاده‌سازی‌های زبان Basic، ابتدا عملیات کامپایل انجام می‌شود و سپس کدهای منبع به صورت خط به خط اجرا می‌شوند. «برنامه نویسی به زبان طبیعی» (Natural Language programming) راهی برای حذف نیاز به زبان تخصصی برای برنامه نویسی به حساب می‌آید. اگرچه، این هدف هنوز چندان دست‌یافتنی نیست و البته در خصوص مزایای آن هم جای بحث وجود دارد. ادسخر دیکسترا بر این عقیده بود که استفاده از یک زبان رسمی برای جلوگیری از معرفی ساختارهای بی‌معنی بسیار ضرورت دارد و ایده برنامه نویسی به زبان طبیعی را احمقانه می‌داند. در خصوص برنامه نویسی به زبان‌های طبیعی، تا‌کنون رویکردهایی ترکیبی در زبان‌های Structured English و SQL پیاده‌سازی شده است. در روش «نوع‌دهی قوی» (Strong Typing) امکان جلوگیری از بروز اینگونه خطاها وجود دارد.

به عنوان یک قاعده کلی می توان گفت که صفات خاصی برای هر یک از این زبان های برنامه نویسی در نظر گرفته می شوند. زبان برنامه‌نویسی UnrealScript یا UScript توسط موتور بازی Unreal ساخته شده و توسط پلتفرم‌های متعددی استفاده می‌شود. از بازی‌های ساخته شده با این زبان می‌توان Advent Rising ،America’s Army ،The Wheel Of Time و Batman- Arkham Knight را نام برد. با امکانات و همچنین خصوصیاتی که زبان جاوا ارائه می‌دهد، پیش از این آشنا شدیم. با توجه به منابع اپن سورسی که برای این زبان وجود دارد و قابلیت‌های آن می‌توان بازی‌های موبایل و غیره را با آن توسعه داد. دلایل مناسب بودن جولیا برای برنامه‌نویسی هوش مصنوعی را در ادامه بیان کرده‌ایم.

زبان برنامه نویسی «Bash» یک مهارت توسعه به شمار می‌رود و به تنهایی یک زبان برنامه نویسی کامل نیست. زبان Groovy در میان توسعه دهندگان طرفداران زیادی پیدا کرده است و در برخی از ابزارهای محبوب مانند «Jenkins» استفاده می‌شود. اگر یک برنامه نویس جاوا قصد یادگیری این زبان را داشته باشد، به راحتی می‌تواند آن را یاد بگیرد. این زبان در بسیاری از فهرست‌های شغلی به‌عنوان امتیاز مثبت ذکر شده است، اما نیاز اصلی هیچ شغلی نیست. یکی از دلایلی که زبان برنامه نویسی «PHP» بسیار محبوب و پرطرفدار به حساب می‌آید، آسان بودن یادگیری آن است. همچنین این زبان برنامه نویسی، پایه برنامه‌های محبوب مبتنی بر وب مانند وردپرس (Wordpress) و جوملا (Joomla) به شمار می‌رود.

ارلنگ یک زبان برنامه نویسی تابعی و همزمان است که برای ساخت سیستم‌های توزیع شده، مقیاس پذیر و قابل اطمینان طراحی شده است. این زبان با داشتن مدل همزمانی قوی، امکان ایجاد برنامه‌هایی را فراهم می‌کند که می‌توانند هزاران پردازش را به طور همزمان انجام دهند. زبان‌های برنامه نویسی که در بخش قبل معرفی شدند، تنها بخشی از زبان‌های موجود و مورد استفاده در جهان هستند. در این بخش به معرفی 15 زبان دیگر خواهیم پرداخت که هر یک از آن‌ها کاربردها و ویژگی‌های خاص خود را دارند. TypeScript با داشتن ابزارهایی مانند کامپایلر و ویرایشگر، امکان اشکال زدایی و توسعه را بهبود می‌بخشد.

روبی نیز مانند پایتون برای افرادی که هیچ نوع تجربه برنامه نویسی ندارند ساده و قابل خواندن است. Ruby یک زبان برنامه نویسی پویا و شی گرا است که در توسعه وب سایت ها و برنامه های تلفن همراه استفاده می شود. این زبان قدرتمند روبی آن ریلز را پشتیبانی می کند که در پشت وب سایتهایی مانند توییتر، گروپون و گیت هاب قرار دارد. همچنین بیشتر برای توسعه بک اند و در سایت های محبوبی مانند Airbnb ، Shopify ، Bloomberg ، Hulu و Slideshare استفاده می شود. روبی که توسط یوکیهیرو ماتسوموتو ایجاد شده است، یک زبان برنامه‌نویسی سطح بالا است. Twitter، Hulu و Groupon نمونه‌های مشهوری از شرکت‌هایی هستند که از روبی استفاده می‌کنند.

علاوه بر این، یک زبان برنامه نویسی ممکن است به وسیله عواملی نامرتبط با الگوی برنامه نویسی هم دسته‌بندی شود. برای مثال، اکثر زبان‌های برنامه نویسی از کلمه‌های کلیدی زبان انگلیسی استفاده می‌کنند، اما دسته کوچکی از زبان‌های برنامه نویسی هم وجود دارند که کلمه‌های کلیدی آن‌ها به زبان دیگری نوشته شده است. زبان‌های دیگری هم هستند که در دسته «زبان‌های برنامه نویسی محرمانه» (Esoteric Programming Language) قرار می‌گیرند. اگرچه اکثر زبان‌های برنامه نویسی رایج و پر استفاده، دارای مشخصه‌ها و پیاده‌سازی‌هایی کاملاً آزاد هستند، بسیاری از زبان‌های برنامه نویسی هم وجود دارند که «اختصاصی» به حساب می‌آیند. این زبان‌های اختصاصی (Proprietary Languages) تنها از سوی یک سازنده و تولید کننده ارائه می‌شوند. سازندگان این زبان‌ها مالکیت معنوی زبان‌های اختصاصی مربوطه را متعلق به خود می‌دانند.

در برخی زبان‌ها، عبارات بی‌معنی ممکن است هنگام ترجمه (compile) پیدا شود (چک‌کنندهٔ نوع ایستا)، و توسط کامپایلر رد شود، در حالی که در سایر برنامه‌ها، هنگام اجرا پیدا شود. (چک‌کننده نوع دینامیک) که به استثنای در حال اجرا منتج شود(runtime exception).حالت خاص زبان‌های نوع دار زبان‌های تک نوع هستند. زبان‌های سطح بالا که بی نوع هستند شامل زبان‌های ساده رایانه‌ای و برخی از انواع زبان‌های نسل چهارم. باید بگوییم که چیزی به نام بهترین زبان برنامه نویسی وجود ندارد و همه زبان های برنامه نویسی موجود در دنیای برنامه نویسی فقط برای آسان سازی کار برنامه نویس ها توسعه داده شده اند. این نکته را در نظر داشته باشید که همه زبان ها دارای کاربرد ها، مزیت ها ، عیب ها و ابزار های مختلف می باشد که بر اساس نیاز خود یک زبان را برای یادگیری انتخاب کنید. هر چند به طور کلی، یادگیری پایتون به دلیل نحو ساده، ساختار شفاف و همه منظوره بودن، به افراد تازه‌وارد به دنیای برنامه‌نویسی پیشنهاد می‌شود.